Temat, który jest często pomijany, czyli konserwacja paneli fotowoltaicznych. Dane mówią, że instalacje fotowoltaiczne powinny być okresowo czyszczone, w przeciwnym wypadku mogą stracić nawet 20% wydajności.
Instalacja fotowoltaiczna wystawiona jest na działanie wszelkich czynników zewnętrznych – od wahań temperatury, przez opady atmosferyczne, aż po zanieczyszczenia powietrza. Jest to oczywiście w pełni normalne ze względu na sposób funkcjonowania fotowoltaiki, jednak wystawienie na tego typu zjawiska niesie za sobą pewne konsekwencje.
Głównie chodzi tu o to, co osadza się na modułach fotowoltaicznych. A jest to wiele różnych rzeczy, związków, czy substancji, które wraz z upływem czasu (i narastającą warstwą brudu) coraz mocniej oddziałują na wydajność ogniw.
Dlaczego trzeba myć panele fotowoltaiczne? Czy deszcz nie wystarcza?
Większość ludzi sądzi, że deszcz w zupełności wystarcza, żeby utrzymać instalację fotowoltaiczną w dobrym stanie. I w pewnym stopniu mają rację – regularne opady deszczu wystarczają, żeby zmyć kurz i utrzymać wydajność instalacji na poziomie 95%.
Ale oprócz zwykłego kurzu na panelach osiadają się również:
- Zanieczyszczenia powietrza, np. smog
- Ptasie odchody
- Pyłki roślin
- Pył i kurz powstający podczas żniw
Gdyby deszcz był idealnym środkiem czyszczącym, nie musielibyśmy myć okien i naszych samochodów, a przecież to robimy.
Efektem zaniedbania ogniw jest obniżenie wydajności instalacji nawet o 20%. Taki ubytek w wydajności nie może przejść niezauważony, zwłaszcza patrząc na rachunki za energię elektryczną i czas zwrotu inwestycji, co najbardziej odczują firmy z dużo większymi instalacjami niż te domowe.
Jak często panele fotowoltaiczne wymagają czyszczenia i kiedy je najlepiej myć?

Żeby odpowiedzieć, trzeba sobie zadać kilka pytań:
- Jaki kąt nachylenia mają ogniwa fotowoltaiczne? Instalacja z niskim kątem nachylenia (0-10 stopni) sprawia, że zanieczyszczenia osiadają się na ogniwach i nie znikają tak łatwo i wymagają one większej uwagi.
- Czy w pobliżu znajdują się pola uprawne, autostrady, czy fabryki? Jeżeli tak, to możliwe, że w powietrzu znajduje się sporo kurzu, który będzie osiadał się na instalacji fotowoltaicznej.
- Czy zakończył się sezon silnego pylenia roślin? Jeśli tak to możliwe, że na panelach znajduje się lepki osad, który utrudnia zmycie zabrudzeń przez deszcz.
Generalnie uważa się, że fotowoltaika wymaga czyszczenia 1-2 razy w roku. Pierwszy raz wiosną, żeby usunąć zanieczyszczenia po okresie zimowym, podczas którego z kominów wydobywa się wiele różnych pyłów i sadzy. Drugi raz pod koniec lata, gdy żniwa się kończą, a opadów deszczu jest mniej.
Jednak, gdy widzisz, że ogniwa są zabrudzone, np. poprzez silne pylenie roślin, którego nie jest w stanie spłukać deszcz, lub gdy widzisz ptasie odchody, to warto je usunąć. Punktowe zanieczyszczenia obniżają wydajność instalacji, poza tym ptasie odchody są korozyjne i mogą uszkodzić ogniwa.
Mieszkańcom Polski na pewno sprzyja szerokość geograficzna, na jakiej znajduje się Polska. Umiarkowany klimat powoduje, że nie występują u nas skrajnie suche czy mokre pory roku, które powodują większe zanieczyszczenia fotowoltaiki. Choć znajdują się u nas obszary jak np. Kujawy, gdzie średnioroczna suma opadów to tylko 450 mm, podczas gdy średnia w Polsce to ok. 645 mm.
Czym myć panele fotowoltaiczne? Garść porad
Przed przystąpieniem do czyszczenia instalacji PV musisz wiedzieć, że jest ona dość delikatna. Oto kilka porad, jak poprawnie wyczyścić instalację fotowoltaiczną nie narażając jej na uszkodzenia:
- Czyszczenie wykonaj rano, gdy panele nie są rozgrzane od słońca, dzięki czemu nie doznają szoku termicznego.
- Do czyszczenia używaj wyłącznie miękkiej szczotki lub gąbki, dzięki czemu unikniesz powstaniu zarysowań na powierzchni ogniw.
- Do mycia możesz użyć małej ilości płynu do szyb wymieszanego z wodą.
- Na koniec mycia opłukaj panele wodą destylowaną, lub deszczówką. Unikaj wody z kranu, bo tworzy zacieki z kamienia.
W przypadku większych zabrudzeń instalacji PV możesz do czyszczenia użyć preparatu do czyszczenia paneli słonecznych, np. TENZI Solar Panels, który dodatkowo zabezpieczy ogniwa powłoką hydrofobową, dzięki czemu brud będzie się zbierał wolniej.
Ważne jest również to, czego nie robić podczas czyszczenia:
- Nie używaj myjki ciśnieniowej z bliskiej odległości na modułach. Spowoduje to ich uszkodzenie.
- Nie dotykaj żadnych kabli i przewodów. Możesz ryzykować porażenie prądem, lub uszkodzenie instalacji.
- Nie wchodź na moduły. Twój ciężar może spowodować uszkodzenie modułów.
- Nie myj rozgrzanych paneli w ciągu dnia. Różnica temperatur między wodą, a rozgrzanym panelem może wywołać szok termiczny i uszkodzenie paneli.
Ile kosztuje konserwacja instalacji fotowoltaicznych?
Jeśli nie chcesz ryzykować wejścia na dach, nie chce Ci się tego robić, lub masz jakieś inne przeciwwskazania, możesz czyszczenie fotowoltaiki powierzyć profesjonalistom. Na rynku funkcjonują specjalistyczne firmy zajmujące się myciem fotowoltaiki. W zależności od firmy cena za mycie metra kwadratowego instalacji fotowoltaicznej to koszt 5-25 zł.
Warto też pamiętać, że po założeniu instalacji fotowoltaicznej mamy dostęp do corocznego serwisu konserwacyjnego, który również zajmuje się myciem instalacji.