Co jest przyczyną wylesiania na świecie?

Zanim przejdziemy do przyczyny wylesiania, zacznijmy od wyjaśnienia, co to właściwie jest wylesianie. 

Wylesianie, nazywane też deforestacją, to proces usuwania drzew z danego obszaru. Drzewa są wycinane w celu otrzymania m.in. nowych terenów pod zabudowę, uprawę roślin, czy hodowlę zwierząt.

Czym się różni wycinanie drzew od wylesiania? Różnicą między wylesianiem, a wycinką drzew, jest to, że przy wylesianiu nie sadzi się nowych drzew.

Według badań, to obecnie w obszary tropikalne są najbardziej dotknięte deforestacją, bo aż 95% globalnego wylesiania w 2019 roku, miało miejsce właśnie w tropikach. W latach 2005-2013, rejony tropikalne traciły średnio 5.5 miliona hektarów lasów rocznie na rzecz gruntów rolnych.

Według danych z lat 2010-2014, jedną trzecią lasów tropikalnych wykarczowano w Brazylii, było to 1.7 miliona hektarów rocznie. Drugim krajem jest Indonezja, która odpowiada za 14% wyciętych drzew tropikalnych. Oznacza to, że prawie połowa (47%) wylesiania lasów tropikalnych ma miejsce w dwóch krajach na świecie. Jeśli spojrzymy na nowsze dane satelitarne, zobaczymy, że te statystyki są bardzo podobne, bo w 2019 roku ubyło 5.4 miliona hektarów w skutek wylesiania, z czego 52% przypada na Brazylię i Indonezję. 

Powodem było pozyskanie terenów pod produkcję wołowiny, uprawę soi i oleju palmowego, a także coraz częstsze przekształcanie lasów pierwotnych w plantację drzew produkujących papier i masę celulozową.

Rozrost gruntów rolnych w Afryce odpowiada za ok. 17% wylesiania. Ale te dane mogą być zaniżone dlatego, że duża część wylesiania w Afryce była spowodowana uprawami rolniczymi na własny użytek, a one nie zawsze są w pełni uwzględniane w statystykach. Również, w zależności od aktywności rolniczych, jak np. stosowanie gospodarki wypaleniskowej, część utraty lasów można sklasyfikować jako chwilowe, a nie trwałe wylesianie.

Jak widzimy na powyższym wykresie, wołowina przyczynia się w największym stopniu do wylesiania lasów tropikalnych. 41% lasów jest karczowanych, by uzyskać grunt pod hodowlę bydła. To 2.1 miliona hektarów lasów każdego roku – czyli ok. połowa powierzchni Holandii. 

Większość tych obszarów pozyskanych pod rozrastającą się hodowlę przemysłową znajduje się w Brazylii. Aż 1/4 (24%) wyciętych lasów deszczowych została wycięta, aby pozyskać ziemię na hodowlę bydła. Oznacza to, że większość (72%) wylesiania w Brazylii jest spowodowana hodowlą bydła.

Hodowla bydła w innych częściach Ameryki Łacińskiej, jak Argentyna, czy Paragwaj, również była przyczyną dużej ilości wylesiania – 11%. Większość (25%) wylesiania spowodowana hodowlą bydła ma miejsce w Ameryce Południowej, a 4% w Afryce. 

Olej palmowy i soja są sklasyfikowane jako rośliny oleiste, ale obejmują one również inne rośliny, jak słonecznik, rzepak i sezam. Jak widzimy na wykresie, uprawa roślin oleistych przyczynia się do 18.4% wyciętych drzew. Olej palmowy z Indonezji miał w tym największy udział. 

Soja, to najczęściej uprawiana roślina oleista w Ameryce Południowej. Wiele ludzi myśląc o soi myśli również o tofu lub mleku sojowym, ale większość soi na świecie wykorzystuje się do produkcji paszy dla zwierząt, lub do produkcji biopaliw. Na produkty spożywcze dla nas wykorzystuje się tylko 6% soi.

Trzecią największą przyczyną wylesiania są produkty pozyskiwane ze ściętych drzew. Chodzi tu głównie o papier, ale też drewno wykorzystywane do budowy. W rejonach tropikalnych drewno pozyskuje się wycinając lasy pierwotne, lub zastępując je plantacjami. W Europie, czy Ameryce Północnej, drewno pochodzi z lasów plantacyjnych, które powstawały długi czas, lub są posadzone na wcześniej niezalesionych terenach.

Podsumowując – oleje roślinne, wołowina i przemysł drzewny są odpowiedzialne za ponad 70% wylesiania.

Źródła:
https://ourworldindata.org/what-are-drivers-deforestation
https://www.globalforestwatch.org/dashboards/global/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959378018314365