Jak powstają fale morskie? Rodzaje fal morskich

Większość ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy, ale fale morskie, to energia przechodząca przez wodę –  oznacza to, że fale powstają, gdy jakaś energia oddziałuje na wodę, może to być np. wiatr, trzęsienie ziemi, czy działanie Księżyca.

Najczęstszą przyczyną tworzenia się fal morskich jest oddziaływanie poruszającego się powietrza (czyli wiatru) na powierzchnię wody. Wiejący wiatr przekazuje wodzie energię poprzez tarcie między nimi. Gdy powietrze porusza się względem wody, na granicy wody i powietrza, nazywaną powierzchnią swobodną, dochodzi do cyklicznych zmian ciśnienia, co skutkuje powstawaniem fal.

Poruszona podmuchami wiatru woda podnosi się, tworząc nierówności zwane grzbietem fal i doliną. Powietrze nad grzbietem przyspiesza, a ciśnienie spada. Podczas gdy w dolinie następuje zjawisko odwrotne, czyli powietrze zwalnia, a ciśnienie wzrasta.

Ta różnica ciśnień wprawia cząsteczki wody w ruchy wirowy, który podnosi poziom fal. Mówiąc inaczej, im szybciej wieje wiatr, tym większe falowanie występuje. Ten proces powstawania fal ma miejsce we wszystkich zbiornikach wodnych na świecie. 

Większe, bardziej niebezpieczne fale powstają wskutek silnych wiatrów, czy zjawisk pogodowych, jak huragany i tajfuny. 

Jednymi z takich fal, które mogą występować w czasie sztormu, są fale wyjątkowe, zwane też monstrualnymi, to fale o znacznie większych rozmiarach niż standardowe fale morskie. Ich wysokość może dochodzić do 30m i stanowią zagrożenie dla pływających statków. Nie dochodzą one do brzegu i występują tylko na otwartym morzu.

Wiatr jest najczęstszą przyczyną powstawania fal, ale tak naprawdę każde oddziaływanie na powierzchnię wody wywoła na niej falę. Wystarczy np. wrzucić do wody kamień.

Istnieje kilka typów fal morskich w zależności od przyczyny ich powstawania.

• Fale wiatrowe – najpopularniejszy typ fal, opisany powyżej.
• Fale pływowe – czyli przypływ i odpływ, są to cykliczne wzrosty i spadki poziomu wody w oceanie, które wywołuje siła grawitacyjna Księżyca i Słońca oddziałująca na kule ziemską, a także ruch odśrodkowy wywołany ruchem obrotowym Ziemi. 
• Tsunami – powstają wskutek podmorskich wybuchów wulkanów, trzęsień ziemi lub osuwisk ziemi. Czasami powstają wskutek uderzenia w Ziemię meteorytu lub planetoidy, lecz jest to rzadki przypadek.
• Sejsze – są stojącymi falami powstającymi w zamkniętych zbiornikach wodnych, jak morza i jeziora. Tworzą się, gdy poziom wody w jednej części zbiornika wodnego podnosi się, a w innej opada.