Jak żyć ekologicznie? 6 prostych porad, jak być eko. [2021]

1. Zastanów się dwa razy na zakupem

Każdy zakupiony przez nas produkt zostawia swój ślad w środowisku. Od materiałów wykorzystanych do wyprodukowania go, przez zanieczyszczenia wytwarzane podczas produkcji, po opakowanie i na końcu transport produktu.

Dlatego, zanim kupisz jakąś nową rzecz, zadaj sobie pytanie, czy naprawdę jest Ci ona potrzebna. Skoro do tej pory mogłaś żyć bez tego, czy na pewno musisz to kupić? Jeśli tak, rozważ zakup używanego, w jak najlepszym stanie. Ponadto, jeśli możesz, kupuj lokalnie, by ograniczyć ślad węglowy produktu i zapobiec pakowaniu go w zbędny plastik przy przesyłce. Wstrzymanie się od zakupu, to także Twoje zaoszczędzone pieniądze.

Jest to jeden z najważniejszych kroków, jakie możesz podjąć by żyć ekologicznie. Możesz tę regułę wprowadzić do swojego życia w każdej chwili i nie musisz się specjalnie wysilać, by to osiągnąć.

Najbardziej przyjaznym dla środowiska produktem jest ten, którego nie kupiłeś.

Joshua Becker

2. Zabierz na zakupy torbę wielorazową

Plastikowe torby są tanie i łatwo dostępne, ale są też jedną z głównych przyczyn zanieczyszczenia mórz i oceanów. WWF oszacowało, że ponad 100 tysięcy wielorybów, żółwi i fok ginie każdego roku poprzez zjedzenie lub zaplątanie w torby z tworzyw sztucznych, które trafiają do wody.

Rocznie produkuje się 5 bilionów toreb z tworzyw sztucznych, gdybyśmy ustawili je w linii, 7 razy okrążyłyby naszą planetę, a tylko 1%-3% z nich prawidłowo utylizowane. Ponadto, średni czas użycia plastikowej torby to tylko 12 minut, a ich rozkład na wysypisku trwa aż 500 lat, przy czym nie znikają całkowicie, a rozpadają się na mniejsze elementy, jak mikro, czy nano plastik, pochłaniają wtedy toksyny i wciąż zatruwają środowisko.

Ten problem da się łatwo rozwiązać, wystarczy, że zabierzesz na zakupy torbę wielorazową. Zanim zakupisz taką torbę, przeszukaj swój dom, żeby uniknąć zbędnego wydawania pieniędzy, bo może masz ją gdzieś w szafie, a jeśli posiadasz maszynę do szycia i potrafisz jej użyć, możesz taką torbę uszyć własnoręcznie wykorzystując np. stare ubrania. Poza tym, zamiast torby, możesz na zakupy zabrać np. plecak. Szacuje się, że jedna torba wielorazowa używana przez rok zastępuje 500 plastikowych toreb.

3. Ogranicz spożycie mięsa

Hodowla zwierzęca, jest uważana za jeden z głównych czynników przyczyniających się do szóstego masowego wymierania, które postępuje. Oprócz tego, jest główną przyczyną wzrostu temperatury na Ziemi, poprzez emisję ok. 18% gazów cieplarnianych, wzrost temperatury na świecie skutkuje m.in. likwidacją siedlisk, redukcją źródeł pożywienia i suszami.

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu ustalił, że mamy mniej niż 10 lat na zmniejszenie o połowę globalnej emisji gazów, żeby uniknąć fatalnych skutków zmiany klimatu. Już teraz widać skutki zmian klimatycznych na systemy żywnościowe, a badania wskazują zmiany w diecie jako rozwiązanie. Ponadto, badania wykazały, że nasze społeczeństwo nie będzie w stanie osiągnąć celów klimatycznych bez zmniejszenia spożycia i produkcji mięsa i nabiału.

Poza zmianami klimatu, spożywanie mięsa wpływa na nasze zdrowie. Badania przeprowadzone przez European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition wykazały, że istnieje powiązanie między konsumpcją przetworzonego i czerwonego mięsa, a śmiertelnością, głównie z powodu chorób układu krążenia i nowotworów. Ponadto, nadmierne spożycie mięsa może zwiększać ryzyko zachorowań na cukrzycę, czy udar mózgu.

Im mniej wołowiny, drobiu, wieprzowiny i innego mięsa spożywasz, tym większy pozytywny wpływ na środowisko i inne gatunki. Zmiana diety i nawyków żywieniowych jest trudnym zadaniem, ale warto spróbować, dla lepszego jutra i dążenia do bycia ekologicznym. Zacznij od jednego obiadu bez mięsa w tygodniu, a jeśli to za łatwe, wypróbuj dzień bez mięsa raz w tygodniu i sprawdź swoje odczucia. Zamiast mięsa, niezbędne białko dostarczą Ci: orzechy, fasola, tofu, tempeh, seitan, quinoa i inne produkty.

4. Oszczędzaj wodę

Szacuje się, że do 2025 r. 2/3 światowej populacji zostanie dotknięte niedoborem wody w wyniku nadmiernego zużycia, wzrostu gospodarczego i zmian klimatycznych. A tylko 2.5% zasobów wody na świecie to woda pitna, z czego 2/3 jest zamrożone w lodowcach i śniegu, więc tylko 1% wody na świecie nadaje się do picia, reszta, czyli 98%, to woda słona i nie nadaje się do spożycia. Wodę słoną można zmienić w wodę pitną poprzez odsalanie, lecz jest to kosztowny proces i na większą skalę jest stosowany tylko przez bogate państwa. Więc pomimo, że woda zajmuje 75% naszej planety, to 1.4 miliarda ludzi żyje bez dostępu do czystej wody pitnej, a zanieczyszczona woda zabija więcej dzieci niż malaria, HIV/AIDS i wypadki drogowe łącznie.

Na szczęście, w Polsce sytuacja wody pitnej jest nieporównywalnie lepsza, choć na tle krajów Europy i tak wypadamy bardzo słabo, bo nasza szacowana zasobność wody daje nam miejsce w ostatniej trójce państw europejskich. W ciągu doby zużywamy w Polsce średnio 100 litrów wody na osobę, nasi sąsiedzi Niemcy 120 litrów na osobę, natomiast obywatele USA zużywają aż 330 litrów, to 3 razy więcej niż my.  W naszych domach używamy tylko 3% wody do picia i gotowania, a najwięcej wody zużywamy do mycia się (36%) i spłukiwania toalety (30%), reszta to pranie (15%), mycie naczyń (10%) i sprzątanie (6%). 

Oszczędzanie wody, to oszczędzanie pieniędzy i duży krok w stronę bycia eko. Banalna czynność, jak zakręcenie wody podczas mycia zębów zaoszczędza 13 litrów wody, przy goleniu, może to być 40 litrów. Wybór prysznica, zamiast kąpieli, to zaoszczędzone ponad 100 litrów wody, a wybór zmywarki zamiast ręcznego mycia naczyń oszczędza ponad 50 litrów wody. Po przeliczeniu wszystkiego, to ponad 860 zł  i 72 tysiące litrów, zaoszczędzone przez cały rok. Teraz wyobraź sobie, gdyby w każdym Polskim domu zmniejszyć dzienne zużycie wody o 1 litr, każdego dnia to 20 000 000 litrów, w skali roku 7 300 000 000 litrów, a to tylko 1 litr wody, czyli 4 szklanki.

5. Ogranicz plastik

Bez wątpienia plastik przyczynił się do postępu, jaki wykonaliśmy. Bez wynalezienia tworzyw sztucznych możliwe, że świat zatrzymałby się w 1900 roku i dziś nie mielibyśmy komputerów, smartfonów, telewizorów i masy innych urządzeń.  Tworzywa sztuczne, są również wykorzystywane np. w medycynie do produkcji implantów, protez, czy urządzeń, które utrzymują nas przy życiu w szpitalach. Plastik stosuje się również w pakowaniu żywności, przez co produkty dłużej zachowują świeżość. Mnogość ich zastosowań jest nie do policzenia, ale tworzywa sztuczne mają też ogromny minus – są trudne w utylizacji.

W latach 2000 – 2010 wyprodukowaliśmy więcej plastiku niż we wszystkich poprzednich latach łącznie. Pod powierzchnią oceanu znajduje się prawie 16 milionów ton mikro plastiku, które osadziły się na dnie, ponadto między Kalifornią i Hawajami, na powierzchni Oceanu Spokojnego dryfuje Wielka Pacyficzna Plama Śmieci o powierzchni 1.6 mln km², składa się ona w 99.9% z tworzyw sztucznych. Większość śmieciowej plamy, to mikro plastik, przypomina on pył i powstaje przez rozpad odpadów na mniejsze elementy tworząc zawiesinę na powierzchni. Na dodatek, według szacunków do 2050 roku w oceanach będzie więcej tworzyw sztucznych niż ryb.

Ograniczenie plastiku w życiu codziennym, to ogromny krok do ekologicznego życia. Najprostsza do wyeliminowania jest woda butelkowana, którą zastąpisz wodą z kranu. Kranówka w Polsce nie jest trująca, jak to się kiedyś przyjęło i ponad 45% Polaków deklaruje, że pije wodę z kranu. Woda, która obecnie jest dostarczana do naszych domów znacząco różni się od tej sprzed 10 czy 20 lat – jakość wody w Twoim kranie określa polskie prawo oraz regulacje Unii Europejskiej. Polska woda spełnia te same wymagania, jak woda Niemiecka, czy Francuska. Jeżeli masz wątpliwości, możesz wykonać domowy test, który kupisz w marketach budowlanych, lub na Allegro – koszt testu, to kilkadziesiąt zł. Dokładniejszy test możesz wykonać w sanepidzie.

Wracając do plastikowej butelki, warto wspomnieć o przedostających się do wody mikroskopijnych cząsteczkach plastiku przez kontakt z butelką,. Pijąc wodę z plastikowej butelki konsumujemy cząsteczki plastiku. Przemyśl zakup butelki wielokrotnego użytku, którą napełnisz wodą z kranu w domu i zabierzesz ją wszędzie ze sobą. Pamiętaj żeby zwrócić uwagę na materiał z jakiego jest wykonana, szukaj szklanych lub metalowych.

6. Małe kroki do bycia eko

Ostatni punkt do bycia eko, ale nie mniej istotny. Zmiana nawyków to wyzwanie, a tym bardziej jeśli to zmiana z dnia na dzień. Rzucając się na głęboką wodę ryzykujesz utonięciem, jeśli nie potrafisz pływać. Podobnie jest ze zmianą nawyków, zaczynając od drastycznych zmian, prawdopodobnie nie utrzymasz się przy nich zbyt długo. Zacznij od małych działań, jak zakręcenie wody przy myciu zębów, a z czasem dodawaj następne, aż staną się dla Ciebie rutyną. Małymi krokami do celu.

Przy tym, pamiętaj żeby w swoich działaniach do bycia eko nie dążyć do perfekcji. Świat nie potrzebuje 10 osób, które są ekologiczne do perfekcji. Świat potrzebuje milionów osób, które robią to nieperfekcyjnie.